تعریف بیان مساله
بیان مساله، ظریف ترین، حساس‌ترین و مشکل‌ترین بخش از فرآیند پژوهش و اولین بخش محتوایی پروپوزال است و تاثیر تعیین کننده ای در ارزشیابی پروپوزال دارد و کیفیت بیان مساله، نشان دهنده میزان آشنایی محقق با موضوع تحقیق است. بنابراین آموزش بیان مساله یکی از مهم ترین اقداماتی است که پژوهشگر باید انجام دهد.
اهمیت بیان مساله
در تحقیقات دانشگاهی و نگارش پایان نامه و پروپوزال، نگارش بیان مسئله شما را در درک صحیح اهمیت تحقیقات یاری خواهد کرد. داوران تاکید بسیاری بر این بخش دارند و شاید اولین قسمتی که مطالعه می شود بیان مسئله باشد. بیان مسئله می تواند مجاب کننده داوران به خواندن تمام مقاله باشد پس باید به درستی و با نگارش صحیح بیان شود .
در بیان مساله محقق مساله‌ای را که تصمیم به حل آن دارد و سوالی که می‌خواهد تا به آن پاسخ دهد را مطرح می کند. سوال پژوهش ممکن است شامل شکاف موجود در یک حوزه خاص باشد که نیاز است تا آن پدیده مورد بررسی قرار گیرد. هدف نهایی بیان مساله تبدیل یک مساله کلی و مبهم به یک مساله تعریف شده، دقیق و مشخص است. بیان مساله معمولاً به این جهت ارایه می‌شود که یک مشکل یا سوال را برجسته سازد و ضرورت انجام یک پژوهش را نشان دهد. بیان مسئله از یک الی دو صفحه نباید تجاوز کند. یک بیان مساله خوب باید به مسئله اصلی پژوهش تمرکز کند و با ذکر مسائل جزئی به تجزیه و تحلیل آن بپردازد.
در بیان مساله به چه نکاتی باید پرداخته شود؟
- باید به یک گپ مطالعاتی در موضوع تخصصی اشاره کند و نشان دهیم که پرداختن به گپ های علمی موجود در این مساله تا چه حد می تواند موثر باشد.
- اهمیت کافی را در بین تحقیقات حاضر داشته باشد و به خواننده نشان دهیم که چرا تحقیقمان مهم است.
- مساله باید با استفاده از گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها قابل ارائه برای تحقیقات باشد.
- روش‌های مطرح شده برای حل مساله باید منطقی باشند.
- باید به تحقیقات بیشتر در آینده منجر شود.
- برای نگارش یک بیان مساله قوی باید ابتدا مقدمه، مشکل اصلی (سوال اصلی)، فرضیه یا راه حل، اهمیت موضوع، روش تحقیق نوشته شود.
آموزش نوشتن بیان مساله
در ابتدا باید با نوشتن یک مقدمه در خصوص اهمیت موضوع تحقیق ، بیان مساله را شروع کنید تا خواننده به تدریج وارد فضای اصلی تحقیق شود. یعنی اطلاعات کلی در مورد تحقیق خود ارائه دهید.
بعد از ذکر مقدمه ای کوتاه در بیان مساله، به تعریف و تبیین مفهوم متغیرهای اصلی تحقیق که در واقع همان مساله تحقیق می باشند بپردازید. یعنی متغیرهای اصلی تحقیق را بررسی کرده و روابط میان آنها را تشریح کنید. سعی کنید مساله اصلی تحقیق را به صورت سوالی بنویسید و از بیان آن به صورت عبارات کلی و یا خبری خود داری کنید، بیان مساله همان موضوع اصلی تحقیق است که به سوال اصلی تحقیق تبدیل شده است، یعنی مشکل اصلی می باشد.
بعد از اینکه سوال اصلی تحقیق را بیان کردید، به فرضیه هایی که در آن مورد دارید، بپردازید و فرضیه تحقیق خود را بیان کنید، یعنی جواب احتمالی شما به مشکل چیست و تحقیق شما در صدد اثبات و یا رد این فرضیه می باشد. فرضیه در واقع پاسخ احتمالی به سوال اصلی تحقیق می باشد، که در جریان تحقیق اثبات و یا رد می شود.
اهداف در بیان مساله
هر تحقیقی به دنبال اهداف خاصی است، که معمولاً در پروپوزال به صورت جداگانه نوشته می شود، ولی در بیان مساله هم اهداف اصلی تحقیق ذکر می شود، تا خواننده در جریان هدف هایی که تحقیق دنبال می کند قرار گیرد و از آنها اطلاع یابد و از اهمیت تحقیق خبردار شود. برای بررسی اهمیت تحقیق می توانید از منابع گوناگون و سخنان شخصیت های مختلف استفاده کنید و در آخر دورنمایی از وضعیت تحقیق ارائه دهید. در بخش پایانی بیان مسئله می توانید جزئیات بیشتری از این که پژوهش شما چه کاری می خواهد انجام دهد را شرح دهید و فراموش نکنید که تمام این مراحل باید استناد علمی و واقعی داشته باشند.
در پایان بیان مساله روش های رسیدن به هدف و آزمون فرضیات خود را معرفی کنید . روش های مورد استفاده در پایان نامه ها بر حسب موضوع می تواند مختلف باشند، از این رو، در انتخاب روش تحقیق دقت کنید که متناسب با موضوع تحقیق باشد.
همیار پروژه سعی کرده که آموزش بیان مساله را هر چه آسان تر در اختیار شما قرار دهد.
